Trong nuôi trồng thủy sản ngày này, yếu tố “ăn được – hấp thu tốt – tiêu hóa khỏe” chính là nền tảng để tôm phát triển nhanh, đạt tỷ lệ sống cao và tối ưu hóa chi phí đầu vào. Đường ruột – nơi diễn ra quá trình tiêu hóa và hấp thụ – đóng vai trò trung tâm. Và yếu tố quyết định đến sức khỏe đường ruột chính là hệ vi sinh vật đường ruột.
Việc bổ sung vi sinh đường ruột cho tôm không chỉ giúp cân bằng hệ vi sinh, ngăn ngừa mầm bệnh, mà còn thúc đẩy miễn dịch và hỗ trợ quá trình tiêu hóa – chuyển hóa trong cơ thể tôm. Bài viết này sẽ đi sâu vào vai trò, cách chọn và sử dụng vi sinh đường ruột cho tôm một cách khoa học, đặc biệt hữu ích cho người nuôi, kỹ sư và trại giống.
Hệ vi sinh vật đường ruột ở tôm và vai trò cốt lõi
Cấu trúc vi sinh đường ruột ở tôm
Tôm là loài không có dạ dày thực sự, toàn bộ quá trình tiêu hóa chủ yếu diễn ra trong ruột giữa (midgut) và ống hậu môn. Trong đường ruột của tôm tồn tại hàng triệu vi sinh vật, bao gồm:
- Vi khuẩn có lợi (probiotics): Lactobacillus, Bacillus, Enterococcus, Pediococcus, Saccharomyces, v.v.
- Vi khuẩn gây hại: Vibrio spp., Aeromonas spp., Pseudomonas spp., v.v.
Tỷ lệ giữa nhóm vi sinh có lợi và vi khuẩn gây hại quyết định đến trạng thái cân bằng đường ruột, sức đề kháng và khả năng tăng trưởng của tôm.
Vai trò chính của vi sinh đường ruột
- Hỗ trợ tiêu hóa: Tiết enzyme phân giải protein, tinh bột, lipid – giúp tôm hấp thu triệt để dinh dưỡng.
- Ức chế vi khuẩn gây bệnh: Cạnh tranh chỗ bám, tiết bacteriocin – ức chế sự phát triển của Vibrio và mầm bệnh đường ruột khác.
- Kích thích miễn dịch: Vi khuẩn có lợi kích thích tế bào miễn dịch ruột, giúp tôm đề kháng tốt hơn với môi trường và mầm bệnh.
- Giảm stress và cải thiện hiệu quả sử dụng thức ăn (FCR).
Dấu hiệu tôm bị rối loạn vi sinh đường ruột
Khi hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng (do thức ăn kém chất lượng, môi trường ô nhiễm, kháng sinh, hoặc mầm bệnh), tôm sẽ có các biểu hiện rõ rệt:
- Phân trắng, ruột đứt khúc, phân lỏng
- Tôm ăn yếu, bơi lờ đờ, màu sắc nhợt nhạt
- Phân bết thành sợi, ruột teo
- Tăng tỉ lệ chết rải rác
- Xuất hiện mảng bám ở thành ao, đáy ao nhiều chất nhầy
Đây là lúc cần nhanh chóng bổ sung vi sinh đường ruột chuyên biệt, kết hợp điều chỉnh thức ăn và môi trường.
Các chủng vi sinh có lợi được khuyến cáo cho tôm
| Chủng vi sinh | Công dụng nổi bật |
| Bacillus subtilis | Tiết enzyme tiêu hóa, phân giải chất thải, ức chế Vibrio |
| Lactobacillus spp. | Tăng cường miễn dịch, cạnh tranh chỗ bám |
| Enterococcus faecium | Ức chế vi khuẩn gây bệnh đường ruột, ổn định hệ vi sinh |
| Saccharomyces cerevisiae | Giải độc ruột, tạo pH có lợi cho vi khuẩn có lợi |
| Pediococcus acidilactici | Tăng tính ổn định môi trường ruột, chống oxy hóa |
Các chủng này thường được phối trộn thành men vi sinh tổng hợp đường ruột, dạng bột hoặc lỏng, dễ sử dụng qua thức ăn hoặc nước.
Ứng dụng vi sinh đường ruột trong thực tế ao nuôi
Cách bổ sung vi sinh đường ruột cho tôm
Qua thức ăn (trộn trực tiếp):
- Dùng men vi sinh dạng bột như AQUA PRO, ROSSZYME PLUS, ACTISAF với liều 5 – 10g/kg thức ăn, trộn với dầu cá hoặc chất kết dính.
- Thời điểm: 1 – 2 lần/ngày, vào sáng sớm và chiều mát, tránh giờ nắng gắt.
Qua nước (định kỳ):
- Một số chế phẩm như BIOLEX MB40 dạng hòa tan có thể sử dụng định kỳ để duy trì hệ vi sinh vật có lợi trong môi trường ao nuôi.
Cách dùng:
0,5 – 1 kg/ 1 tấn thức ăn, cho ăn trong suốt quá trình nuôi.
Hỗ trợ điều trị khi tôm cá bệnh: 2 – 3 kg/ 1 tấn thức ăn.
Trộn đều Biolex MB40 với thức ăn và chất kết dính (giúp giảm hao hụt), cho thêm ít nước vừa đủ để tăng độ kết dính của hỗn hợp.
Khi nào cần bổ sung men đường ruột tôm tăng cường?
- Sau khi dùng các kháng sinh hoặc hóa chất diệt khuẩn.
- Khi tôm có biểu hiện phân trắng, chậm lớn, kém ăn.
- Trước và sau khi thay đổi chế độ thức ăn.
- Trước thời điểm thu hoạch khoảng 10 ngày để ổn định đường ruột, tăng khả năng tiêu hóa.
Lưu ý khi sử dụng vi sinh đường ruột
- Bảo quản sản phẩm nơi khô ráo, tránh ánh nắng và nhiệt độ cao để giữ chủng vi sinh sống ổn định.
- Không sử dụng chung với thuốc kháng sinh hoặc chất sát khuẩn vì sẽ tiêu diệt luôn vi sinh có lợi.
- Luôn kết hợp với chế độ ăn phù hợp: Thức ăn tươi mới, giàu vitamin và khoáng, tránh thừa đạm – dễ gây rối loạn vi sinh.
- Quản lý môi trường song song: Đảm bảo DO > 5 mg/L, NH₃ và NO₂ thấp để vi sinh phát triển hiệu quả.
Sản phẩm gợi ý bổ sung vi sinh đường ruột cho tôm
| Tên sản phẩm | Chủng vi sinh chính | Công dụng nổi bật |
| AQUA PRO | Bacillus spp., Enzyme | Cải thiện tiêu hóa, giảm phân trắng |
| ROSSZYME PLUS | Enzyme, Lactobacillus | Tăng FCR, ổn định ruột và men tiêu hóa |
| ACTISAF | Saccharomyces cerevisiae CNCM I-1077 | Tăng miễn dịch, ổn định pH ruột |
| BIOLEX MB40 | Thành tế bào nấm men | Gắn kết độc tố, ổn định hệ vi sinh ruột |
| IMMUNOWALL | MOS + β-glucan từ nấm men | Kích thích miễn dịch, tăng đề kháng đường ruột |
Kết Luận
Sức khỏe đường ruột là yếu tố nền tảng để đạt được năng suất cao, tỷ lệ sống ổn định và chất lượng tôm thương phẩm tốt. Việc sử dụng vi sinh đường ruột cho tôm một cách khoa học giúp duy trì sự cân bằng vi sinh vật có lợi, ức chế mầm bệnh, hỗ trợ tiêu hóa và tăng khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi.
Trong bối cảnh hạn chế sử dụng kháng sinh trị đường ruột cho tôm, các chế phẩm sinh học như AQUA PRO, ACTISAF, BIOLEX MB40 ngày càng được ưa chuộng vì tính an toàn, hiệu quả và thân thiện môi trường.
BIO CHEM – Đối tác đáng tin cậy cho các đại lý và trang trại thủy sản. Với kinh nghiệm dày dặn trong ngành nhập khẩu và phân phối nguyên liệu, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp tối ưu và chất lượng ổn định cho khách hàng toàn quốc.
Thông tin liên hệ:
📍 197 Tô Hiến Thành, Phường 13, Quận 10, TP.HCM
📞 08 3939 4747 – 0946 876 019 – 0942 89 30 31
📧 infobiochemical@gmail.com
🔗 hoachatbiochem
